This year arts magazine HTV de IJsberg celebrates its 15th anniversary.
Robin Brouwer presents first copy to special guest editor Sven Lutticken during launch party at Horse Move Project Space in Amsterdam.
I joined the editorial staff in 2004 and I want to present some highlights from my personal HTV archives. In random order.
Starting with issue 66 from november-december 2006 with guest-editor Sven Lutticken.
Robin Brouwer presents first copy to special guest editor Sven Lutticken during launch party at Horse Move Project Space in Amsterdam.My contribution was an interview with Hanneke de Jong-Fluitsma :
[Titel] De Graal en de zedelijke verheffing van meisjes
[Auteur] Karin Bos
[Woorden] 650
[Intro]
Interview met mevrouw Hanneke de Jong-Fluitsma door Karin Bos
Hanneke de Jong-Fluitsma is als meisje lid geweest van de vrouwelijke katholieke Graalbeweging in Amsterdam.
[Tekst]
KB: “Kunt u mij vertellen wat de Graalbeweging precies is?”
HdJF: “De Graalbeweging stamt nog van voor de oorlog, héél lang geleden dus, en is opgericht door de Vrouwen van Nazareth. Zij hadden een klooster in de duinen bij Vogelenzang. Ze liepen daar in een soort toga’s, als ik het toga’s noemen mag, witte uniformen met een blauwe ceintuur. Er was destijds een bisschop, bisschop Aengenent, die tegen ze zei: “Jullie moeten wat voor de jonge vrouwen doen die niet veel opleiding hebben”. Daarom is de Graalbeweging opgericht in Rotterdam en in Amsterdam.”
KB: “Wanneer bent u lid geworden?”
HdJF: “Ik was een jaar of achttien toen ik lid werd van de Graalbeweging voor katholieke meisjes. Ik zat al wel op een sportvereniging maar dacht; “daar ga ik ook heen.” Wij woonden destijds in Amsterdam, ik was de jongste van vijf kinderen en erg bleu. Ik had geen zin om door te leren en werkte in de huishouding. De Graalbeweging had wel vijf huizen in Amsterdam waar je iedere avond terecht kon voor allerlei clubs. Ik ging altijd op de fiets naar het huis op de Prinsengracht, dat was voor mij het dichtste bij. Je kon toen nog je fiets zonder slot buiten op straat laten staan. Het lidmaatschap kostte 35 cent per week. We zaten er op kussens op de grond en elke kamer had een andere kleur. Zomers maakten we fietstochten naar het Gooi.”
KB: “Wat deden de Graalmeisjes nog meer?”
HdJF: “Voor de tweede wereldoorlog zijn we met de trein naar Berlijn gereisd om de oorlog te stoppen. Op alle tussenstations stond de trein een half uur stil. Daar vormden we spreekkoren en scandeerden met z’n allen: “De wereld moet bekeren en God zal triomferen!” In Berlijn hebben we samen met Duitse meisjes een massaspel opgevoerd. Een jaar later zijn we met de boot naar Engeland gegaan. Daar hebben we met tweehonderd Engelse meisjes ook weer een massaspel opgevoerd.”
KB: “Wat betekende de Graalbeweging voor u?”
HdJF: “De Graalbeweging is belangrijk geweest voor mijn vorming. Eerst moesten we Duits leren en daarna Engels. Ik heb er zelfs braille geleerd. Het heeft me ook beholpen om wat zelfbewuster te worden. Niet brutaal of zo, maar wel minder bleu.
We deden ook aan begeleiding van schoolkinderen. Die konden zich opgeven en werden dan tot Kruiskinderen verheven. Ze hadden kettinkjes om met een houten kruis eraan en zongen dan een versje. Dat versje herinner ik me nog: “Wij zijn tot Kruiskinderen verheven. Kruiskinderen is nu onze naam. Wij zullen voor het kruis niet meer beven. Want met het kruis aan, (dan hieven zij het houten kruis omhoog) komen wij saam.””
KB: “Hoe lang heeft u bij de Graalbeweging gezeten?”
HdJF: “Tot de tweede wereldoorlog ben ik lid geweest van de Graalbeweging. De oorlog maakte een einde aan het bestaan van de Graalbeweging en nadien is de beweging niet meer opnieuw opgericht. Men vond het toen ouderwets en uit de tijd. Voorheen was er zelfs in de VS een afdeling, maar het is helemaal verwaterd. Dat vind ik jammer, want ze hebben veel goede dingen gedaan en voor veel mensen veel betekend.”
KB: “Bent u geïnteresseerd in de Graalsymboliek?”
HdJF: “De Graal heeft nu een andere betekenis dan toen. Ze vertelden ons wel over de zoektocht naar de kelk, maar daar werd geen nadruk op gelegd, het was niet belangrijk. Ik ben wel geïnteresseerd in symboliek en kunst, maar jammer genoeg moet ik tegenwoordig veel missen. Het is voor mij niet meer mogelijk om alles te bezoeken en ik voel me soms een beetje gevangen. Tenslotte ben ik al bijna 93 jaar. De geest wil nog van alles, maar het lichaam zegt ho.”
Karin Bos 2006
[Auteur] Karin Bos
[Woorden] 650
[Intro]
Interview met mevrouw Hanneke de Jong-Fluitsma door Karin Bos
Hanneke de Jong-Fluitsma is als meisje lid geweest van de vrouwelijke katholieke Graalbeweging in Amsterdam.
[Tekst]
KB: “Kunt u mij vertellen wat de Graalbeweging precies is?”
HdJF: “De Graalbeweging stamt nog van voor de oorlog, héél lang geleden dus, en is opgericht door de Vrouwen van Nazareth. Zij hadden een klooster in de duinen bij Vogelenzang. Ze liepen daar in een soort toga’s, als ik het toga’s noemen mag, witte uniformen met een blauwe ceintuur. Er was destijds een bisschop, bisschop Aengenent, die tegen ze zei: “Jullie moeten wat voor de jonge vrouwen doen die niet veel opleiding hebben”. Daarom is de Graalbeweging opgericht in Rotterdam en in Amsterdam.”
KB: “Wanneer bent u lid geworden?”
HdJF: “Ik was een jaar of achttien toen ik lid werd van de Graalbeweging voor katholieke meisjes. Ik zat al wel op een sportvereniging maar dacht; “daar ga ik ook heen.” Wij woonden destijds in Amsterdam, ik was de jongste van vijf kinderen en erg bleu. Ik had geen zin om door te leren en werkte in de huishouding. De Graalbeweging had wel vijf huizen in Amsterdam waar je iedere avond terecht kon voor allerlei clubs. Ik ging altijd op de fiets naar het huis op de Prinsengracht, dat was voor mij het dichtste bij. Je kon toen nog je fiets zonder slot buiten op straat laten staan. Het lidmaatschap kostte 35 cent per week. We zaten er op kussens op de grond en elke kamer had een andere kleur. Zomers maakten we fietstochten naar het Gooi.”
KB: “Wat deden de Graalmeisjes nog meer?”
HdJF: “Voor de tweede wereldoorlog zijn we met de trein naar Berlijn gereisd om de oorlog te stoppen. Op alle tussenstations stond de trein een half uur stil. Daar vormden we spreekkoren en scandeerden met z’n allen: “De wereld moet bekeren en God zal triomferen!” In Berlijn hebben we samen met Duitse meisjes een massaspel opgevoerd. Een jaar later zijn we met de boot naar Engeland gegaan. Daar hebben we met tweehonderd Engelse meisjes ook weer een massaspel opgevoerd.”
KB: “Wat betekende de Graalbeweging voor u?”
HdJF: “De Graalbeweging is belangrijk geweest voor mijn vorming. Eerst moesten we Duits leren en daarna Engels. Ik heb er zelfs braille geleerd. Het heeft me ook beholpen om wat zelfbewuster te worden. Niet brutaal of zo, maar wel minder bleu.
We deden ook aan begeleiding van schoolkinderen. Die konden zich opgeven en werden dan tot Kruiskinderen verheven. Ze hadden kettinkjes om met een houten kruis eraan en zongen dan een versje. Dat versje herinner ik me nog: “Wij zijn tot Kruiskinderen verheven. Kruiskinderen is nu onze naam. Wij zullen voor het kruis niet meer beven. Want met het kruis aan, (dan hieven zij het houten kruis omhoog) komen wij saam.””
KB: “Hoe lang heeft u bij de Graalbeweging gezeten?”
HdJF: “Tot de tweede wereldoorlog ben ik lid geweest van de Graalbeweging. De oorlog maakte een einde aan het bestaan van de Graalbeweging en nadien is de beweging niet meer opnieuw opgericht. Men vond het toen ouderwets en uit de tijd. Voorheen was er zelfs in de VS een afdeling, maar het is helemaal verwaterd. Dat vind ik jammer, want ze hebben veel goede dingen gedaan en voor veel mensen veel betekend.”
KB: “Bent u geïnteresseerd in de Graalsymboliek?”
HdJF: “De Graal heeft nu een andere betekenis dan toen. Ze vertelden ons wel over de zoektocht naar de kelk, maar daar werd geen nadruk op gelegd, het was niet belangrijk. Ik ben wel geïnteresseerd in symboliek en kunst, maar jammer genoeg moet ik tegenwoordig veel missen. Het is voor mij niet meer mogelijk om alles te bezoeken en ik voel me soms een beetje gevangen. Tenslotte ben ik al bijna 93 jaar. De geest wil nog van alles, maar het lichaam zegt ho.”
Karin Bos 2006
English version:
[Titel] The Grail and the moral ennoblement¹ of young ladies
[Auteur] Karin Bos
[Woorden] 749
[Intro]
Interview with Mrs. Hanneke de Jong-Fluitsma by Karin Bos
As a girl Hanneke de Jong-Fluitsma was a member of the female Catholic Grail movement in Amsterdam.
[Tekst]
KB: “Could you tell me what the Grail movement was exactly?”
HdJF: “The Grail movement stems from before the war, so that’s a very long time ago. It was founded by the Women of Nazareth. They had a cloister in the dunes near Vogelenzang. They dressed in a kind of toga, if I may call it that way, it was a white uniform with a blue belt. There was a Bishop, the Bishop Aengenent, who told them: “You have to do something for the young women who don’t have a lot of education.” For this reason the Grail movement was founded in Rotterdam and Amsterdam.”
KB: “When did you become a member?”
HdJF: “I was around eighteen years old when I joined the Grail movement for Catholic girls. I already was a member of a sports club, but thought; “I want to go there too.” Back then we lived in Amsterdam, I was the youngest of five children and very shy. I didn’t feel like going to college, although I had the brains to do so, and was working as a domestic worker. The Grail movement had five houses in Amsterdam where you could go to every evening of the week to participate in all kind of clubs. I used to bike to the one at the Prinsengracht because that was the nearest one for me. In those days it was still possible to leave your bicycle unlocked on the streets. Membership cost 35 cents a week. We sat on cushions on the floor and every room had a different color theme. In summertime we took bike trips to the countryside.”
KB: “What else did the Grail girls do?”
HdJF: “Before the second World War we went to Berlin by train to stop the war. At every train station the train stopped for half an hour, and there we formed a speaking-chorus and shouted all together: “The world has to convert and God will triumph!” In Berlin we performed a mass play together with the Berlin girls. One year later we went to England by boat. There we performed a mass play too, together with two hundred English girls.”
KB: “What did the Grail movement mean to you?”
HdJF: “The Grail movement has been very important for my cultivation. First we had to learn German and after that we learned English. I even learned Braille. It also helped me to become more confident. Not impudent, by all means, but less timid. We also guided school children. They could sign up and they were raised to Children of the Cross. They wore necklaces with a wooden cross and sang a verse. I still remember that verse: “We are raised to Children of the Cross. Children of the Cross is our name now. We shall never shiver for the cross again. Because by wearing the cross (at that point they raised their wooden crucifixes), we come together.””
KB: “How long were you a member of the Grail movement?”
HdJF: “Until the second World War. The war made an end to the existence of the Grail movement and afterwards it wasn’t restarted. People thought of it as being old fashioned and out of date. There even used to be a division in the US, but it was totally diluted. Personally I think it is a shame, because the Grail movement has done many good deeds and it has meant a lot to many people.”
KB: “Are you interested in the symbolism of the Grail?”
HdJF: “The Grail has a different meaning nowadays. We were told about the quest for the Grail, but it wasn’t emphasized, it was not important. I am interested in symbolism and the arts, but unfortunately I miss out on a lot these days. It is not possible for me to visit everything I would like to anymore, and I do feel a little trapped sometimes. After all I am almost ninety-three years old. The mind is still willing, but the body less so.”
Karin Bos 2006
Het oorspronkelijke Nederlands:
1) zedelijke verheffing
2) bleu
3) De wereld moet bekeren en God zal triomferen!
4) Wij zijn tot Kruiskinderen verheven. Kruiskinderen is nu onze naam. Wij zullen voor het kruis niet meer beven. Want met het kruis aan, komen wij saam.
[Auteur] Karin Bos
[Woorden] 749
[Intro]
Interview with Mrs. Hanneke de Jong-Fluitsma by Karin Bos
As a girl Hanneke de Jong-Fluitsma was a member of the female Catholic Grail movement in Amsterdam.
[Tekst]
KB: “Could you tell me what the Grail movement was exactly?”
HdJF: “The Grail movement stems from before the war, so that’s a very long time ago. It was founded by the Women of Nazareth. They had a cloister in the dunes near Vogelenzang. They dressed in a kind of toga, if I may call it that way, it was a white uniform with a blue belt. There was a Bishop, the Bishop Aengenent, who told them: “You have to do something for the young women who don’t have a lot of education.” For this reason the Grail movement was founded in Rotterdam and Amsterdam.”
KB: “When did you become a member?”
HdJF: “I was around eighteen years old when I joined the Grail movement for Catholic girls. I already was a member of a sports club, but thought; “I want to go there too.” Back then we lived in Amsterdam, I was the youngest of five children and very shy. I didn’t feel like going to college, although I had the brains to do so, and was working as a domestic worker. The Grail movement had five houses in Amsterdam where you could go to every evening of the week to participate in all kind of clubs. I used to bike to the one at the Prinsengracht because that was the nearest one for me. In those days it was still possible to leave your bicycle unlocked on the streets. Membership cost 35 cents a week. We sat on cushions on the floor and every room had a different color theme. In summertime we took bike trips to the countryside.”
KB: “What else did the Grail girls do?”
HdJF: “Before the second World War we went to Berlin by train to stop the war. At every train station the train stopped for half an hour, and there we formed a speaking-chorus and shouted all together: “The world has to convert and God will triumph!” In Berlin we performed a mass play together with the Berlin girls. One year later we went to England by boat. There we performed a mass play too, together with two hundred English girls.”
KB: “What did the Grail movement mean to you?”
HdJF: “The Grail movement has been very important for my cultivation. First we had to learn German and after that we learned English. I even learned Braille. It also helped me to become more confident. Not impudent, by all means, but less timid. We also guided school children. They could sign up and they were raised to Children of the Cross. They wore necklaces with a wooden cross and sang a verse. I still remember that verse: “We are raised to Children of the Cross. Children of the Cross is our name now. We shall never shiver for the cross again. Because by wearing the cross (at that point they raised their wooden crucifixes), we come together.””
KB: “How long were you a member of the Grail movement?”
HdJF: “Until the second World War. The war made an end to the existence of the Grail movement and afterwards it wasn’t restarted. People thought of it as being old fashioned and out of date. There even used to be a division in the US, but it was totally diluted. Personally I think it is a shame, because the Grail movement has done many good deeds and it has meant a lot to many people.”
KB: “Are you interested in the symbolism of the Grail?”
HdJF: “The Grail has a different meaning nowadays. We were told about the quest for the Grail, but it wasn’t emphasized, it was not important. I am interested in symbolism and the arts, but unfortunately I miss out on a lot these days. It is not possible for me to visit everything I would like to anymore, and I do feel a little trapped sometimes. After all I am almost ninety-three years old. The mind is still willing, but the body less so.”
Karin Bos 2006
Het oorspronkelijke Nederlands:
1) zedelijke verheffing
2) bleu
3) De wereld moet bekeren en God zal triomferen!
4) Wij zijn tot Kruiskinderen verheven. Kruiskinderen is nu onze naam. Wij zullen voor het kruis niet meer beven. Want met het kruis aan, komen wij saam.
